Πιστοποιήσεις αειφορίας κτιρίων – – Τα πρότυπα BREEAM και LEED

Η πιστοποίηση αειφορίας των κτιρίων είναι μια διαδικασία μέσα από την οποία αξιολογούνται τα κτίρια ως προς το βαθμό που έχουν σχεδιαστεί, κατασκευαστεί και λειτουργούν με γνώμονα τις αρχές της αειφορίας.

 

Του κ. Άκη Κεκρίδη*

 

Σήμερα υπάρχουν αρκετά πρότυπα πιστοποίησης αειφόρων κτιρίων. Τα  παλαιότερα και πιο αναγνωρισμένα πρότυπα, καθώς και αυτά με το μεγαλύτερο αριθμό πιστοποιημένων κτιρίων παγκοσμίως, είναι το BREEAM και το LEED.

 

Α) Το πρότυπο BREEAM

 

Το πρότυπο BREEAM (Building Research Establishment’s Environmental Assessment Method, Μ. Βρετανία) έχει δημιουργηθεί από τον οργανισμό BRE, έναν από τους μεγαλύτερους φορείς έρευνας και μελέτης των θεμάτων αειφορίας στον κόσμο, με έδρα τη Μεγάλη Βρετανία. Από το 1990 και μέχρι σήμερα έχουν αξιολογηθεί περισσότερα από 590.000 κτίρια σε όλο τον κόσμο με το πρότυπο αυτό, το οποίο αξιολογεί τα κτίρια σε εννιά κατηγορίες, που είναι οι εξής:

1. Διαχείριση κτιρίου
2. Υγεία και ευεξία
3. Ενέργεια
4. Μεταφορές
5. Διαχείριση νερού
6. Πόροι
7. Ανθεκτικότητα
8. Χρήση γης και οικολογία
9. Ρύπανση.

Για κάθε κατηγορία και ανάλογα με την τεχνική κατάσταση του κτιρίου απονέμονται βαθμοί. Κάθε κατηγορία έχει συγκεκριμένη βαρύτητα στην τελική βαθμολογία του κτιρίου. Με βάση την τελική βαθμολογία χαρακτηρίζεται η κατάσταση του κτιρίου (και απονέμεται η αντίστοιχη πιστοποίηση) ως:

• Αποδεκτή (Acceptable, για βαθμολογία 10 – 25%).
• Επαρκής (Pass, για βαθμολογία 25 – 40%).
• Καλή (Good, για βαθμολογία 40 – 55%).
• Πολύ καλή (Very good, για βαθμολογία 55 – 70%).
• Εξαιρετική (Excellent, για βαθμολογία 70 – 85%).
• Άριστη (0utstanding, για βαθμολογία άνω του 85%).

Υπάρχουν διαφορετικές εκδόσεις του προτύπου με βάση τις οποίες μπορούν να αξιολογηθούν και να πιστοποιηθούν κτίρια διαφορετικών χρήσεων, όπως κτίρια γραφείων, εμπορικά κέντρα, αποθήκες, οικίες κλπ.

Με βάση τις διάφορες εκδόσεις του προτύπου BREEAM μπορούν να πιστοποιηθούν κτίρια σε διάφορα στάδια:

1. Κτίρια σε λειτουργία (Breeam in use).
2. Κτίρια υπό κατασκευή (Breeam new construction).
3. Κτίρια υπό ανακαίνιση (bream refurbishment and fitout ).

Η διαδικασία πιστοποίησης για ένα κτίριο σε λειτουργία  περιλαμβάνει τις εξής φάσεις:

1. Προαξιολόγηση, κατά την οποία γίνεται λεπτομερής καταγραφή της κατάστασης και των τεχνικών χαρακτηριστικών του κτιρίου και προτείνονται πιθανές επεμβάσεις που μπορούν να γίνουν με στόχο τη βελτίωση της βαθμολογίας (άρα και της κατάταξης σε μεγαλύτερη κατηγορία πιστοποίησης).
2. Τελική αξιολόγηση που συνοδεύεται από τη σύνταξη σχετικής έκθεσης και την υποβολή της στο φορέα πιστοποίησης BRE.
3. Απονομή πιστοποιητικού.

Σε όλη τη διάρκεια της διαδικασίας αξιολόγησης και πιστοποίησης συμμετέχει ανεξάρτητος αξιολογητής (BREEAM Assessor), ο οποίος καθοδηγεί τα εμπλεκόμενα μέρη (ιδιοκτήτη, ενοικιαστή κλπ.), συγκεντρώνει τα απαραίτητα στοιχεία και συντάσσει τόσο την έκθεση προαξιολόγησης όσο και την τελική έκθεση προς τον φορέα πιστοποίησης.

 

 

Β) Το πρότυπο LEED

 

Το πρότυπο LEED (Leadership in Energy and Environmental Design)  έχει δημιουργηθεί από το Συμβούλιο Πράσινων Κτιρίων των ΗΠΑ (USGBC), και από το 2000 που ξεκίνησε να εφαρμόζεται, έχει πάνω από 102.000 πιστοποιημένα κτίρια σε όλο τον κόσμο.

Το πρότυπο αξιολογεί τα κτίρια σε οκτώ κατηγορίες, που είναι οι εξής:

1. Τοποθεσία και μεταφορές
2. Αειφόρα οικόπεδα
3. Ενέργεια και ατμόσφαιρα
4. Αποδοτικότητα υδάτινων πόρων
5. Υλικά και πόροι
6. Ποιότητα εσωτερικού περιβάλλοντος
7. Καινοτομία
8. Προτεραιότητες περιοχής κτιρίου.

Για κάθε μια από τις παραπάνω κατηγορίες και ανάλογα με την τεχνική κατάσταση του κτιρίου απονέμονται βαθμοί. Το άθροισμα των βαθμών κάθε κατηγορίας δίνει την τελική βαθμολογία του κτιρίου. Με βάση αυτή τη βαθμολογία χαρακτηρίζεται (και πιστοποιείται αντίστοιχα) ένα κτίριο ως:

• Πιστοποιημένο (Certified, εάν συγκεντρωθούν 40 – 49 βαθμοί).
• Ασημένιο (Silver, εάν συγκεντρωθούν 50 – 59 βαθμοί).
• Χρυσό (Gold, εάν συγκεντρωθούν 60 – 79 βαθμοί).
• Πλατινένιο (Platinum, εάν συγκεντρωθούν πάνω από 80 βαθμοί).

Η διαδικασία πιστοποίησης περιλαμβάνει (για ένα κτίριο υπό μελέτη και κατασκευή) τα εξής στάδια:

1. Προκαταρκτική φάση: Προετοιμασία της ομάδας έργου, ανάλυση των χαρακτηριστικών του σχεδιαζόμενου κτιρίου και οργάνωση της διαδικασίας.
2. Φάση μελέτης: Αρχές της μελέτης, ανάλυση της επιδιωκόμενης βαθμολογίας για τη φάση της μελέτης, τεύχη δημοπράτησης και υποβολή της μελέτης προς πιστοποίηση.
3. Φάση κατασκευής: Εκπαίδευση της ομάδας κατασκευής σε θέματα LEED, ανάλυση της επιδιωκόμενης βαθμολογίας για τη φάση της κατασκευής, υποβολή της κατασκευής στον φορέα πιστοποίησης και απονομή πιστοποίησης LEED.

Σε όλη τη διάρκεια της διαδικασίας αξιολόγησης και πιστοποίησης συμμετέχει ανεξάρτητος σύμβουλος LEED (LEED Accredited Professional), ο οποίος παρακολουθεί την εξέλιξη της μελέτης και κατασκευής του κτιρίου, ενώ εκπαιδεύει και παρέχει καθοδήγηση στην ομάδα μελέτης και κατασκευής μέχρι την ολοκλήρωση της διαδικασίας και την υποβολή στον φορέα πιστοποίησης (GBCI).

Με βάση τις διάφορες εκδόσεις του προτύπου LEED μπορούν να πιστοποιηθούν κτίρια διαφορετικών χρήσεων, ενώ οι σημαντικότερες εκδόσεις είναι:

1. Κτίρια σε λειτουργία (LEED Eboom).
2. Κτίρια υπό μελέτη και κατασκευή (Leed building design + construction και LEED Core and shell).
3. Κτίρια υπό ανακαίνιση (LEED commercial interiors).
4. Εμπορικά καταστήματα (LEED retail).

 

Κοινά χαρακτηριστικά

Τα κοινά χαρακτηριστικά των δυο παραπάνω προτύπων είναι τα εξής:

α. Είναι εθελοντικές πιστοποιήσεις, αφού αποτελούν ελεύθερη επιλογή των ενδιαφερομένων μερών (μελετητών, ιδιοκτητών, ενοικιαστών κλπ.).

β. Είναι ανεξάρτητες πιστοποιήσεις (third party certification), αφού παρέχονται από εξειδικευμένους και ανεξάρτητους φορείς με στόχο την εγκυρότητα και διαφάνεια της διαδικασίας.

γ. Είναι εργαλεία που χρησιμεύουν στον αειφόρο σχεδιασμό και λειτουργία των κτιρίων.

δ. Χαρακτηρίζονται από ολιστική αντιμετώπιση των θεμάτων (υπάρχει δηλαδή ποικιλομορφία στη θεματολογία και στα στοιχεία της αξιολόγησης).

 

*Ο Άκης Κεκρίδης είναι M.Eng, MBA και εκτελεστικός διευθυντής του Συμβουλίου Αειφόρων Κτιρίων Ελλάδας «SBC Greece».