Κυριακή, 10 Νοεμβρίου, 2024
ΑρχικήΈργα ΥποδομώνΗ εξέλιξη των...

Η εξέλιξη των κανονισμών και η ορθή χρήση των δομικών υλικών στην πυροπροστασία των κατασκευών

Η ανεκτίμητη ανθρώπινη ζωή, οι σύγχρονες ανάγκες που επιβάλλει ο αστικός τρόπος διαβίωσης, οι απαιτήσεις για ασφάλεια στα κτίρια και για προστασία της περιουσίας, καθώς και οι δραματικού μεγέθους καταστροφές από πυρκαγιές που έχουν προκληθεί τα τελευταία χρόνια, έχουν θέσει την πυροπροστασία στην κορυφή της ατζέντας σε εθνικό και διεθνές επίπεδο.

 

Γράφει ο δρ. Γιάννης Κοντούλης*

 

Το Ελληνικό Ινστιτούτο Πυροπροστασίας Κατασκευών (ΕΛ.Ι.ΠΥ.ΚΑ.) και τα μέλη του, επιστήμονες, πυροσβέστες, άνθρωποι από τη βιομηχανία και το εμπόριο, παίρνει ενεργά μέρος στη συζήτηση που διεξάγεται για την πυροπροστασία και με τις ελληνικές, αλλά και με τις ευρωπαϊκές αρχές, οι οποίες έδωσαν το «παρών» στο 2ο Συνέδριο πυροπροστασίας κατασκευών που έγινε στη Θεσσαλονίκη στις 20-21 Μαΐου.

Οι κανονισμοί πυροπροστασίας εξελίσσονται σε ολόκληρο τον κόσμο, ενώ η Ευρωπαϊκή Ένωση για πρώτη φορά εξετάζει διεξοδικά κρίσιμα θέματα, όπως είναι τα πρότυπα πυρασφάλειας για τις προσόψεις κτιρίων και οι κανονισμούς που διέπουν τα δομικά υλικά και συστήματα. Όλες οι πρόσφατες οδηγίες και αναθεωρήσεις σχετικά με την ενεργειακή απόδοση των κτιρίων (οι οποίες θα έπρεπε να έχουν πλήρως υιοθετηθεί από όλες τις χώρες της ΕΕ, και από την Ελλάδα ήδη εδώ και 2 χρόνια) δίνουν και αυτές έμφαση στην πυροπροστασία.

Τα ζητήματα πυροπροστασίας των κτιρίων εξαρτώνται από παράγοντες όπως είναι η ηλικία ενός κτιρίου, η χρήση και η θέση του, καθώς επίσης τα εφαρμοζόμενα δομικά προϊόντα και η συμμόρφωσή τους με τους εκάστοτε κανονισμούς και πρότυπα. Σημαντικός παράγοντας είναι και το αν πρόκειται για κτίρια που ανακαινίζονται ή –πολύ περισσότερο– αν αλλάζουν χρήση. Ωστόσο, όταν μιλάμε για πυρασφάλεια στα κτίρια, δεν μπορούμε να μην εστιάσουμε στα ίδια τα δομικά στοιχεία και στα υλικά που τα απαρτίζουν.

 

Κανονισμός Πυροπροστασίας

Ο ισχύων κανονισμός Πυροπροστασίας της χώρας μας, ο οποίος δημοσιεύτηκε το 2018 με το Προεδρικό Διάταγμα 41, καθορίζει με σαφήνεια τις απαιτήσεις και τα μέτρα που πρέπει να λαμβάνονται για την ασφάλεια του κοινού σε περίπτωση εκδήλωσης φωτιάς, η οποία ασφάλεια «επιτυγχάνεται γενικά με κατάλληλο σχεδιασμό του κτιρίου και των επιμέρους χώρων του, με την εγκατάσταση ενεργητικών μέσων και συστημάτων, καθώς και με την κατάλληλη επιλογή υλικών και εξοπλισμού…».

Ειδικότερα στο θέμα της δομικής πυροπροστασίας, το άρθρο 6 του Κανονισμού περιγράφει εκτενώς όλα τα προαπαιτούμενα, για τον περιορισμό τόσο των κινδύνων μερικής ή ολικής κατάρρευσης του κτιρίου λόγω πυρκαγιάς, όσο και της εξάπλωσης της φωτιάς μέσα στο κτίριο, αλλά και της μετάδοσής της σε γειτονικά κτίρια ή άλλες κατασκευές, ορίζοντας ρητά απαιτήσεις πυρασφάλειας των φερόντων δομικών στοιχείων, των πυροπροστατευμένων οδεύσεων διαφυγής, των πρυροδιαμερισμάτων κ.ο.κ. Για το σκοπό αυτό χρησιμοποιεί συγκεκριμένες προδιαγραφές πυροπροστασίας, σε πλήρη εναρμόνιση με τα ευρωπαϊκά Πρότυπα για:

  • Τα δομικά προϊόντα (σύμφωνα με το ΕΝ 13501-1 σχετικά με τη συμπεριφορά ως προς την «αντίδραση στη φωτιά» [reaction to fire]).
  • Τα δομικά στοιχεία, φέροντα και μη (σύμφωνα με το ΕΝ 13501-2 σχετικά με τη συμπεριφορά ως προς την «πυραντίσταση» [fire resistance]).

Ειδικότερα, για τα δομικά στοιχεία του κτιριακού κελύφους, τη στέγη και τις εξωτερικές τοιχοποιίες, ο Κανονισμός Πυροπροστασίας περιλαμβάνει πολύ συγκεκριμένες «απαιτήσεις ελέγχου εξωτερικής μετάδοσης της φωτιάς» (βλ. πίνακα 15, ΠΔ 41/2018), και καθιστά απόλυτα σαφή την κατηγορία αντίδρασης στη φωτιά στην οποία πρέπει να κατατάσσεται η εξωτερική επένδυση, τόσο των κατακόρυφων (τοίχων), όσο και των οριζοντίων (στεγών) δομικών στοιχείων.

Πολύ συνοπτικά, σε κτίρια υποκατηγορίας Ε1 και Ε3 για στέγαση υπηρεσιών υγείας και κοινωνικής πρόνοιας, σε κτιριακά συγκροτήματα με θεωρητικό πληθυσμό άνω των 1.000 ατόμων ή σε κτίρια που στεγάζουν δημόσια και ιδιωτικά σχολεία, τα δομικά στοιχεία που απέχουν λιγότερο από 5m από το όριο οικοπέδου ή από άλλο κτίριο, πρέπει να διαθέτουν εξωτερικές επενδύσεις κατηγορίας αντίδρασης στη φωτιά Α2 (πρακτικά άκαυστες).

Ειδικά μάλιστα για ψηλά κτίρια (κτίρια με ύψος 23m και άνω από τον όροφο εκκένωσης), η ελάχιστη απαίτηση ορίζεται σε Α2-s1, d0 ανεξαρτήτως χρήσης και απόστασης από τα όρια του οικοπέδου ή από άλλο κτίριο. Αντίστοιχα, σε κτίριο οποιασδήποτε χρήσης ή ύψους, η εξωτερική επένδυση ενός δομικού στοιχείου του κελύφους, το οποίο βρίσκεται σε απόσταση πλησιέστερη των 5m από το όριο οικοπέδου ή από άλλο κτίριο, επιβάλλεται να είναι κατηγορίας s1, δηλαδή να παρουσιάζει μηδενική ή αμελητέα παραγωγή καπνού κατά την έκθεσή του σε φωτιά. Είναι άλλωστε γεγονός πως η σημαντικότερη αιτία για απώλεια ζωής σε πυρκαγιές είναι ο καπνός, ο οποίος παράγεται κατά την καύση δομικών και λοιπών στοιχείων που απαρτίζουν το κτίριο.

Υπό αυτό πρίσμα, η σημασία της αξιολόγησης των κινδύνων που προκαλεί ο καπνός αναγνωρίζεται με σαφή τρόπο στα πλαίσια του Κανονισμού Πυροπροστασίας. Χαρακτηριστικά, αναφέρουμε την πλήρη ενσωμάτωση του Συστήματος Ευρωπαϊκών Κλάσεων, το οποίο ταξινομεί τα δομικά προϊόντα σύμφωνα με το πρότυπο ΕΝ 13 501-1 (βλ. Παράρτημα Δ, ΠΔ 41/2018), μεταξύ άλλων και ως προς τη συμβολή τους στην παραγωγή καπνού.

Τα δομικά προϊόντα κατατάσσονται σε τρεις κατηγορίες (εξαιρούνται από την ταξινόμηση τα άκαυστα υλικά κατηγορίας Α1 που παρουσιάζουν αμελητέα παραγωγή καπνού και προφανώς τα εύφλεκτα υλικά κατηγορίας F για τον αντίθετο λόγο):

s1: Μηδενική ή πολύ μικρή παραγωγή καπνού.

s2: Μέτρια παραγωγή καπνού.

s3: Σημαντική παραγωγή καπνού.

Περαιτέρω, η ανάγκη αντιμετώπισης των κινδύνων που προκαλεί ο καπνός λαμβάνεται υπόψη από το ΠΔ 41/2018, το οποίο ορίζει ρητά ελάχιστες απαιτήσεις αντίδρασης στη φωτιά:

α) Για εσωτερικά τελειώματα και δάπεδα ανά κατηγορία χρήσης κτιρίου. Καθίσταται σαφές ότι τα εσωτερικά τελειώματα τοίχων και οροφών των οδεύσεων διαφυγής ενός κτιρίου, αλλά και τα οικοδομικά διάκενα σε τοίχους και οροφές, πρέπει να είναι απαραίτητα κατηγορίας s1, ενώ τα δάπεδα να είναι τουλάχιστον s2 (με την εξαίρεση των κτιρίων υγείας και κοινωνικής πρόνοιας, όπου πρέπει να είναι s1). Για πολλές, μάλιστα, κατηγορίες κτιρίων, η απαίτηση αυτή επιβάλλεται και για τοίχους και οροφές των υπόλοιπων χώρων του κτιρίου (βλ. εμπόριο βιομηχανία, αποθήκευση κ.ο.κ.).

β) Για ηλεκτρικά καλώδια ανά κατηγορία χρήσης κτιρίου. Ορίζεται η απαίτηση τα ηλεκτρικά καλώδια στις πυροπροστατευμένες οδεύσεις διαφυγής κάθε κτιρίου να είναι κατηγορίας s1, ενώ σε όλους τους υπόλοιπους χώρους όλων των ειδικών κατηγοριών κτιρίων να είναι κατηγορίας s2, με εξαίρεση γραφεία και κατοικίες μέχρι 20 ορόφων.

Συμπερασματικά, οι μελετητές μηχανικοί, διαθέτουν στα χέρια τους ένα πλήρες φάσμα πληροφορίας, ώστε να λάβουν τις σωστές αποφάσεις και να προδιαγράψουν ό,τι αφορά την πυροπροστασία.

Ο ισχύων Κανονισμός Πυροπροστασίας, οι διαρκώς ενημερωμένες πυροσβεστικές διατάξεις αλλά και η ανταλλαγή τεχνογνωσίας και εμπειρίας με τις εταιρείες-παραγωγούς σύγχρονων υλικών και συστημάτων, μπορούν να αποτελέσουν ένα ικανό «οπλοστάσιο» που είναι σε θέση να αξιοποιήσει ο κάθε μελετητής μηχανικός κατά την εκτέλεση του νευραλγικού μελετητικού έργου που επωμίζεται.

Παραμένοντας στο πνεύμα της συνεχούς βελτίωσης, πρέπει να μην εφησυχάζουμε και να προχωρήσει η ήδη ανοιχτή συζήτηση, για περαιτέρω εμβάθυνση και βελτιώσεις στη νομοθεσία. Όπως αναλύθηκε στο συνέδριο για την πυροπροστασία των κατασκευών, υπάρχει ήδη προς έγκριση νέος κανονισμός για πυροπροστασία κτιρίων μέσα ή κοντά σε δασικές εκτάσεις, κάτι που θα συμβάλει στην προστασία τους από τη φωτιά.

Επιπλέον, υπάρχουν και άλλες βελτιώσεις, όπως η θεσμοθέτηση ζωνών πυροφραγής στις θερμοπροσόψεις. Αυτή είναι μια πρακτική διαδεδομένη σε πολλές χώρες και δίνει τη δυνατότητα βελτίωσης του χρόνου που δίνεται στους κατοίκους ενός κτιρίου για να το εκκενώσουν. Προφανώς, όταν χρησιμοποιεί κανείς πρακτικά άκαυστα υλικό σε όλη την πρόσοψη (και όχι μόνο σε ζώνες πυροφραγής), εξασφαλίζεται ότι η φωτιά δε θα επεκταθεί από τα υλικά της πρόσοψης. Επιπλέον, υπάρχει ανάγκη για εκσυγχρονισμό της νομοθεσίας όσον αφορά τις απαιτήσεις πυροπροστασίας στα ξενοδοχεία (τα οποία δεν υπόκεινται στο ΠΔ 41/2018, αλλά στον παλαιότατο Κανονισμό του 1988 [στο ΠΔ71]).

Είναι σημαντικό να προχωρήσει γρήγορα το νομοθετικό έργο, ώστε τα κτίρια που σχεδιάζουμε, τα κτίρια που ανακαινίζουμε, τα κτίρια στα οποία θα εργαστούμε και θα κατοικήσουμε, τα κτίρια που βρίσκονται κοντά σε δασικές εκτάσεις, τα εξοχικά, καθώς και τα ξενοδοχεία τα οποία υποδέχονται τους τουρίστες, να περιέχουν τα κατάλληλα υλικά και να κατασκευάζονται με προδιαγραφές που δεν θα κάνουν καμία «έκπτωση» στον τομέα της ασφάλειας και της προστασίας της ανθρώπινης ζωής και της περιουσίας.

 

*Ο δρ. Γιάννης Κοντούλης είναι πρόεδρος του Ελληνικού Ινστιτούτου Πυροπροστασίας Κατασκευών (ΕΛ.Ι.ΠΥ.ΚΑ.), μεταλλ. μηχανικός, PhD, ΜΒΑ.

 

 

ΜΟΤΟ

Η πυροπροστασία των κτιρίων εξαρτώνται από παράγοντες όπως είναι η ηλικία ενός κτιρίου, η χρήση και η θέση του, καθώς επίσης τα εφαρμοζόμενα δομικά προϊόντα

 

 

Για τα δομικά στοιχεία του κτιριακού κελύφους, τη στέγη και τις εξωτερικές τοιχοποιίες, ο Κανονισμός Πυροπροστασίας περιλαμβάνει συγκεκριμένες «απαιτήσεις ελέγχου εξωτερικής μετάδοσης της φωτιάς»

 

 

Υπάρχει ήδη προς έγκριση νέος κανονισμός για πυροπροστασία κτιρίων μέσα ή κοντά σε δασικές εκτάσεις, κάτι που θα συμβάλει στην προστασία τους από τη φωτιά.

 

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
WordPress Ads