Ένα εργοταξιακό περιβάλλον με πολλές καινοτόμες εφαρμογές και πρότυπα έργα που εκτός από το προφανές – την ολοκλήρωση του έργου- συμβάλλουν και στην δημιουργία μιας νέας οικοδομικής κουλτούρας στην Ελλάδα.
Κείμενο: Πάνος Κατσαχνιάς
Η κατασκευή του Κέντρου Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος (ΚΠΙΣΝ) υλοποιείται από την Κοινοπραξία Salini Impregilo/Τέρνα και αναμένεται να ολοκληρωθεί το 2016, οπότε το έργο θα παραδοθεί ως δωρεά του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος (ΙΣΝ) στο Ελληνικό Δημόσιο. Μετά από 10 μήνες εντατικών εργασιών από την επίτευξη της πρώτης τμηματικής προθεσμίας (milestone), στις 28 Σεπτεμβρίου του 2013, και με επίσης σημαντικό, την πιστή τήρηση του χρονοδιαγράμματος υλοποίησης του έργου, ολοκληρώθηκε στις 28 Ιουλίου 2014 η δεύτερη τμηματική προθεσμία της κατασκευής του ΚΠΙΣΝ, κατασκευάζοντας στην ουσία όλο το περίβλημα εξοπλισμένου σκυροδέματος σε όλα τα κτίρια (Εθνική Βιβλιοθήκη της Ελλάδος, Εθνική Λυρική Σκηνή και χώρος στάθμευσης αυτοκινήτων) περιλαμβανομένων και αυτών του Πάρκου.
Έχουν εξαιρεθεί μόνο, ένα τμήμα του περιβλήματος που αφορά στην ουσία τον «γκρεμό» (cliff) νότια του γηπέδου. Ένας τοίχος δηλαδή που θα κατασκευαστεί μπροστά από την Εθνική Λυρική Σκηνή από την πλευρά της θάλασσας. Κι αυτό επιλέχθηκε να γίνει ώστε να διευκολυνθεί η αποπεράτωση των κτιρίων και σε μια μεταγενέστερη φάση να κατασκευαστεί κι αυτό. Θα είναι ένα καθαρά αρχιτεκτονικό στοιχείο, όπως κάτι αντίστοιχό του είναι και αυτό που υπάρχει ήδη μπροστά από τον χώρο στάθμευσης αυτοκινήτων (car parking) αποκρύπτωντας την διαμερισμάτωση του αφού περιβάλλεται από ένα τοίχο από ολόσωμο μπετόν.
Η πρωτόλεια ιδέα του αρχιτέκτονα Renzo Piano ήταν το Πάρκο Σταύρος Νιάρχος -συνολικής έκτασης 170.000 μ²- συνδεδεμένο εννοιολογικά, λειτουργικά και τοπογραφικά με την Εθνική Λυρική Σκηνή και την Εθνική Βιβλιοθήκη της Ελλάδος, να αποτελέσει ένα ζωντανό και ζωτικό πνεύμονα πρασίνου, μια ανάσα ζωής για την Αθήνα και μια σημαντική προσθήκη σε μια πόλη με τους λιγότερους κατά κεφαλήν χώρους πρασίνου στην Ευρώπη. Ξεκινώντας από μηδενική στάθμη στην βόρεια πλευρά, ανεβαίνει σιγά-σιγά ως τεχνητός λόφος με κατεύθυνση προς νότο, καταλήγοντας στην ουσία σ? ένα γκρεμό (cliff) δίνοντας έτσι την εικόνα μιας χερσονήσου που καταλήγει απότομα μέσα στην θάλασσα. Γι? αυτό και κατά την προμελέτη, υπήρξε η σκέψη της κατασκευής του cliff με μεγάλους όγκους μαρμάρου, που όμως για τεχνοοικονομικούς λόγους στην συνέχεια η συγκεκριμένη λύση δεν προκρίθηκε.
Σκυροδετήσεις
Το μέγεθος του έργου που συντελέστηκε στον χώρο του Παλιού Ιπποδρόμου στο Φάληρο για την ολοκλήρωση της δεύτερης τμηματικής φάσης του έργου φανερώνεται εν μέρει από κάποια αντιπροσωπευτικά του έργου νούμερα, όσο και από τις προκλήσεις με τις οποίες ήρθαν αντιμέτωποι όσοι εμπλέκονται με αυτό.
Προσεγγιστικά μέχρι σήμερα οι ποσότητες του σκυροδέματος και του σιδηρού οπλισμού που έχουν χρησιμοποιηθεί στο έργο είναι:
• Σκυροδέματα: 150.000 m3. Ενώ θα χρειαστούν ακόμα περίπου 10.000 m3 για την αποπεράτωση, δηλαδή συνολικά 160.000 m3.
•
Οπλισμοί : 24.000.000 kg. Ενώ θα χρειαστούν ακόμα περίπου 1.000.000 kg για την αποπεράτωση, δηλαδή συνολικά 25.000.000 kg.
Πρόκληση ήταν το ύψος (25–30 μέτρα) των σκαλωσιών, η οι μεγάλες και ενιαίες πλάκες του φέροντα οργανισμού. Η κύρια όμως δυσκολία κατά την φάση των σκυροδετήσεων (εκτός από τις αρκετές 24ωρες βάρδιες που χρειάστηκαν κατά τις φάσεις σκυροδέτησης των μεγάλων πλακών), ήταν ότι σύμφωνα με τον αρχιτέκτονα το τελικό αποτέλεσμα των εμφανών δεν θα έπρεπε να έχει την ανάγκη καμιάς επιπλέον επέμβασης. Η τελική επιφάνεια του μπετόν δηλαδή -ανεπίχριστο φυσικά- θα έπρεπε να είναι η απόλυτα τελική, χωρίς δηλαδή να έχει την ανάγκη καμίας εργασίας η υλικού εκ των υστέρων. Ούτε καν τσιμεντόχρωμα.
Συνήθως το 99,9% των περιπτώσεων τέτοιων κατασκευών, παρόλο που χρησιμοποιούν τον κατάλληλο μεταλλότυπο η ξυλότυπο, χρειάζονται στην συνέχεια μια διαδικασία «κόσμησης» τους -με τα κατάλληλα γι΄αυτό τον σκοπό υλικά- ώστε να κλείσουν οι πόροι και να βαφτούν στην συνέχεια με κάποιο υδρόχρωμα.
Στην περίπτωση του ΚΠΙΣΝ ο Renzo Piano απέκλεισε την συγκεκριμένη διαδικασία. Ήθελε με την αποκάλυψη του με την αφαίρεση του καλουπιού να είναι αυτό που έπρεπε να είναι. Επειδή δεν είναι κάτι εύκολο να επιτευχθεί, προηγήθηκαν πειράματα και δείγματα, αλλά κυρίως βοήθησε η εφαρμογή της τεχνικής αυτής στην κατασκευή του Δημοτικού Πάρκου της Καλλιθέας που προηγήθηκε ακριβώς γι? αυτό τον λόγο.
Χαρακτηριστική είναι και η δήλωση ενός εργαζόμενου στο έργο σχετικά με την συγκεκριμένη διαδικασία που είπε σε συνέντευξη που του ζητήθηκε πως: «εδώ δεν ρίχνουμε μπετά, φτιάχνουμε έπιπλα»! Τον αρχικό «τρόμο» των εργαζομένων για την συγκεκριμένη πρόκληση του έργου, διαδέχθηκε στην συνέχεια η ικανοποίηση τους για το ότι τα είχαν καταφέρει. Υπήρξαν άλλωστε -στην αρχή κυρίως- περιπτώσεις όπου μετά το ξεκαλούπωμα το αποτέλεσμα δεν ήταν το επιθυμητό και ακολούθησε κομπρεσέρ…
Το περίβλημα των κυρίως κτιρίων της Εθνική Βιβλιοθήκη της Ελλάδος (ΕΒΕ) και της Εθνικής Λυρικής Σκηνής (ΕΛΣ) γίνεται σε δύο φάσεις. Η αρχική φάση (που βλέπουμε τώρα) του φέροντα οργανισμού και υπάρχει και η επόμενη φάση του αυτοφερόμενου αρχιτεκτονικού κελύφους, πάλι από οπλισμένο σκυρόδεμα, όπου ενδιαμέσως των δύο τοποθετούνται οι μονώσεις. Το δεύτερο αυτό 15άρι τοιχίο θα αρχίσει να κατασκευάζεται περί τα τέλη Αυγούστου.
Υπάρχουν δε συστήματα ώστε και τα δύο μαζί να συμπεριφέρονται σωστά σε περίπτωση σεισμικού φαινομένου. Αν και θα είναι αρκετά μειωμένο στην ανωδομή αφού θα έχει απορροφηθεί η μεγαλύτερη ενέργεια από τους σεισμικούς μονωτές.
Ενεργειακό στέγαστρο
Από το σημείο που βρισκόμαστε σήμερα το επόμενο milestone του έργου αφορά το ενεργειακό στέγαστρο του κτιρίου. Έχει ήδη ξεκινήσει η προκατασκευή των στοιχείων που θα χρησιμοποιηθούν για την κατασκευή του. Έχουν ήδη παραχθεί τα μισά από τα 650 με 700 περίπου στοιχεία που την αποτελούν.
Παράγονται στο υπόστεγο που έχει κατασκευαστεί γι? αυτή ακριβώς την εργασία που βρίσκεται από την πλευρά της Λ. Συγγρού. Στην ουσία παράγονται χειροποίητα με ferrocement (σιδεροτσιμέντο σε απλή απόδοση). Δηλαδή, πολύ ενισχυμένο με οπλισμό από επάλληλα μεταλλικά πλέγματα και συνδετικό στοιχείο ένα λεπτόρρευστο μπετόν -τσιμεντοκονία στην ουσία- πολύ ειδικής σύνθεσης, που απλά το «ντύνει». Η προδιαγραφές κατασκευής του είναι σχεδόν βιομηχανικές παρ? όλο που κατασκευάζεται χειροποίητα, μιας και για παράδειγμα, η επικάλυψη αυτής της τσιμεντοκονίας στον οπλισμό απαιτεί μια ακρίβεια της τάξεως του συν-πλήν του ενός χιλιοστού. Ούτε λιγότερο του ενός χιλιοστού, ούτε περισσότερο του ενός χιλιοστού. Μιας και στο σύνολο της έκτασης του στεγάστρου (100 x 100 μέτρα) οι διαφορές μεταξύ των τμημάτων που θα το απαρτίζουν, η επικάλυψη τους δεν θα πρέπει να υπερβαίνει τα τρία συν-πλην ένα χιλιοστά. Γι? αυτό τον λόγο και χρόνια τώρα έχουν γίνει πάρα πολλές δοκιμές. Κι αυτό συμβαίνει γιατί μιλάμε για μια στέγη απόλυτα μονοκόμματη χωρίς δηλαδή, αρμούς διαστολής. Μιας και η συνολική κατασκευή με το συγκεκριμένο υλικό που επιλέχθηκε, έχει αυτή ακριβώς την δυνατότητα. Αποτελείται από δύο κελύφη (ένα καμπύλο τμήμα πάνω κι ένα καμπύλο τμήμα κάτω), που σχηματίζουν το σχήμα του σπόρου της φακής όπως τον κοιτάμε από το πλάι και που εσωτερικά συνδέονται με ένα μεταλλικό ικρίωμα. Με τον τρόπο αυτό το συγκεκριμένο σύστημα μπορεί και παραλαμβάνει τις θερμοσυστολές και θερμοδιαστολές απορροφώντας τες χωρίς να δημιουργεί προβλήματα ρήξης στο υλικό η οτιδήποτε άλλο.
Ο αρχιτέκτονας Renzo Piano επέλεξε την συγκεκριμένη λύση γιατί πετυχαίνει εκτός των άλλων μια απόλυτα ομαλή όψη (όπως είναι το κέλυφος του αυγού) χωρίς να υπάρχουν διακοπές πουθενά. Επιπλέον θα βαφτεί και με ένα χρώμα gloss στην κατηγορία του λευκού το οποίο ονομάζει «βαφή Cadillac», ώστε να παραπέμπει στην ομαλότητα των γραμμών των παλαιών μοντέλων της συγκεκριμένης εταιρίας αυτοκινήτων. Και όπου βέβαια η παραμικρή παρατυπία η ατέλεια φαίνεται αμέσως (ιδίως με τις εναλλαγές θέσης του φωτός) μιας και δεν είναι μια βαφή mat που θα μπορούσε ίσως να την κρύψει.
Θα φανταζότανε κανείς πως για να επιτευχθεί ένα τόσο απαιτητικό αποτέλεσμα η βιομηχανική παραγωγή του θα αποτελούσε μονόδρομο με τις μηδενικές ανοχές που αυτή μπορεί να παρέχει μέσω του προγραμματισμού των μηχανών παραγωγής του. Κι όμως το τεχνικό επιτελείο κλήθηκε να το παράξει χειροποίητα, χωρίς καμιά έκπτωση στην ποιότητα του τελικού προϊόντος.
Ένα έργο πιλότος
Είναι η πρώτη φορά σε παγκόσμια κλίμακα που εφαρμόζεται κάτι τέτοιο. Δεν υπάρχει δηλαδή, προηγούμενο σ? αυτή την κλίμακα. Το υλικό αυτό βέβαια έχει χρησιμοποιηθεί, αλλά για έργα πολύ μικρότερης κλίμακας. Κυρίως στην ναυπηγική, για την κατασκευή μικρού εκτοπίσματος πλοίων, μιας και έχει την απαιτούμενη αντοχή και αδιαβροχοποίηση λόγω ελλείψεως αρμών. Κι αυτό εξυπηρετεί στην κατασκευή του κοίλου των πλοίων. Επίσης έχει χρησιμοποιηθεί στην κατασκευή θόλων κυρίως σε μεσανατολικά κράτη.
Ο λόγος που ακόμα δεν έχει χρησιμοποιηθεί σε μεγάλη κλίμακα ενώ φέρνει τόσο καλά αποτελέσματα, είναι ότι είναι πολύ εργατοβόρο υλικό μιας και απαιτεί χειροτεχνική εργασία. ʼρα για εμπορικές εφαρμογές, τεχνικοοικονομικά δεν αποτελεί την πρώτη επιλογή.
Στην περίπτωση του ΚΠΙΣΝ είναι ο πολύ έντονος ο συμβολισμός του που επιβάλει τέτοιες επιλογές. Επιλογές που υπηρετούν την άποψη ότι το έργο αυτό θα υπάρχει για πάρα μα πάρα πολλά χρόνια μετά την κατασκευή του.
Γι? αυτό και ο Renzo Piano επέλεξε υλικά και τρόπους κατασκευής για το συγκεκριμένο έργο που να είναι άριστα και να αντέχουν στο χρόνο. Μια μεταλλική κατασκευή για παράδειγμα ως στέγαστρο θα απαιτούσε την αλλαγή του μετά από κάποια χρόνια. Αντίθετα το ferrocement με ένα τρόπο είναι το σύγχρονο υλικό, αντίστοιχο της διαχρονικής πέτρας των αρχαίων ναών.
Γι? αυτό και πολλά επιστημονικά και πανεπιστημιακά ιδρύματα έχουν έρθει, αλλά και πρόκειται να έρθουν στο έργο, προκειμένου να ενημερωθούν από κοντά για όλα αυτά που γίνονται εδώ. Με ξεναγήσεις όσο αυτό επιτρεπόταν από την πρόοδο της κατασκευής από το Κέντρο Επισκεπτών μιας και τώρα έχει σταματήσει, αλλά και σεμινάρια που απευθύνονται κυρίως σε σπουδαστές της τεχνικής κατεύθυνσης. Μέχρι στιγμής έχουν πραγματοποιηθεί δύο τέτοια, ένα σχετικό με την κατασκευή του τεχνητού λόφου κι ένα για την αντισεισμική προστασία των κτιρίων και τους αντισεισμικούς μονωτές. Επιπλέον, δίνεται η ευκαιρία σε τελειόφοιτους τεχνικών σχολών να κάνουν στο έργο την πρακτική τους άσκηση που απαιτείται.
Προς τα τέλη Σεπτεμβρίου θα ξεκινήσει η ανέγερση του στεγάστρου με την τοποθέτηση και το μοντάρισμα των τμημάτων που έχουν ήδη κατασκευαστεί και είναι έτοιμα γι? αυτό. Η εργασία αυτή θα γίνει σε ύψος σαράντα μέτρων περίπου. Θα στηρίζεται πάνω σε τριάντα μεταλλικές κολώνες οι οποίες εδράζονται πάνω στην στέγη της ΕΛΣ. Τα σημεία σύνδεσης του στεγάστρου με τις τριάντα μεταλλικές κολώνες θα αποτελούνται από κεφαλές ως επιστήλια. Είναι ένας πρωτότυπος και πολύπλοκος μηχανισμός που αποτελείται από κάποια ελατήρια και κάποια αμορτισέρ. Έχει μελετηθεί ώστε να παραλαμβάνει όλες τις δυνάμεις είτε αυτές είναι ανεμοπιέσεις, είτε είναι ιδιοσυχνότητες των υλικών, είτε είναι σεισμικές, είτε οτιδήποτε άλλο του στεγάστρου και να τις εκτονώνει. Είναι ειδικές αναρτήσεις με ελατήρια και αμορτισέρ που αποτελούνται από ελαστομερές υλικό που χρησιμοποιείται στην γεφυροποιία και τα λιμάνια και όχι υδραυλικά υγρά, παραλαμβάνοντας το βάρος ενώ το ελέγχουν κιόλας. Επιπλέον θα υπάρχει και η δυνατότητα συνεχούς παρακολούθησης τους, ώστε να ελέγχονται τόσο για την σωστή συντήρηση τους, όσο και για την αντικατάσταση τους όταν αυτό χρειαστεί.
Σύστημα Aconex
ʼλλη μία μεγάλη καινοτομία που συμβάλει πάρα πολύ στην σωστή και ομαλή εξέλιξη του έργου, είναι και το construction management σύστημα του έργου. Το σύστημα Aconex, είναι ένα web based σύστημα διαχείρησης εγγράφων το οποίο δίνει την δυνατότητα της σωστής διαχείρισης του έργου συμβατικά και θεσμικά με την μέγιστη δυνατή διαφάνεια και την ταυτόχρονη δυνατή ενημέρωση όλων σε πραγματικό χρόνο. Όπως συμβαίνει π.χ. με τους 140 περίπου μελετητές του έργου που μοιράζονται σε τρείς ηπείρους. Ώστε να συνεισφέρουν όλοι σε ότι τους αφορά, στην διαδικασία λήψης των εργοταξιακών αποφάσεων. Επιπρόσθετα λειτουργεί και ως βάση δεδομένων (εύκολα προσβάσιμη και οικολογική λόγω του δραματικού περιορισμού των εκτυπώσεων) στο οποίο θα έχει την δυνατότητα κάποιος στο μέλλον να ανατρέξει σ? αυτό προκειμένου να το συμβουλευτεί για ζητήματα που θα έχουν να κάνουν πλέον με την σωστή συντήρηση των εγκαταστάσεων.
Προσφέρει έτσι οικονομικά αποτελέσματα και ποιοτικά πλεονεκτήματα, ενώ το κυριότερο είναι ότι προσφέρει την δυνατότητα αξιοποίησης των συλλεγμένων πληροφοριών κατά την κατασκευή του, σ? ένα λειτουργικό μοντέλο διαχείρισης εγκαταστάσεων (facility management) μετά.
Όπου οποιοσδήποτε χρειαστεί πραγματοποιώντας μια εργασία συντήρησης, μικρή η μεγάλη, να μπορεί στο μέλλον, μέσω ενός smart phone κι ενός application να έχει πρόσβαση στο ιστορικό αυτών που ψάχνει, ώστε να επεμβαίνει σωστά και αποτελεσματικά, ακόμα και μετά από πολλά χρόνια από την ολοκλήρωση του έργου και τις τυχόν παρεμβάσεις η αλλαγές που θα μπορούν να έχουν πραγματοποιηθεί.
Εργοταξιακή διαχείριση
Η συνολική διαχείριση του εργοταξίου γίνεται από την κοινοπραξία Salini Impregilo/Τέρνα που έχει αναλάβει την κατασκευή του έργου και που γίνεται με βάση τα προβλεπόμενα στην σύμβαση του έργου.
Πολύ μεγάλη βαρύτητα δίνεται στα ζητήματα ασφάλειας όσον εργάζονται στο εργοτάξιο. Υιοθετώντας μια αυστηρή πολιτική που έχει ενταχθεί ως τέτοια ακόμα και στην ίδια την σύμβαση του έργου. Την πολιτική της «μηδενικής ανοχής» (zero tolerance). Με αποτέλεσμα μέχρι στιγμής να έχουν υπάρξει μόνο δευτερεύουσας σοβαρότητας ατυχήματα σε ένα τέτοιου μεγέθους έργο. Φιλοδοξεί να αποτελέσει μέχρι τέλους πρότυπο εργοτάξιο σε ζητήματα ασφαλείας, παρακολουθώντας συνεχώς όλες τις παραμέτρους που συμβάλλουν σε αυτό.
Τέσσερις σύμβουλοι ασφαλείας υπάρχουν στο έργο από την κοινοπραξία και ακόμη δύο από την πλευρά του ΚΠΙΣΝ ελέγχοντας συνεχώς την κατάσταση. Κυριότερο μέλημα τους δεν είναι τόσο η αντιμετώπιση προβλημάτων που προκύπτουν από το εξοπλισμό για παράδειγμα, όσο από μια λάθος νοοτροπία σε σχέση με αυτό το ζήτημα, ανθρώπων που εμπλέκονται με το έργο και που σε ποσοστό 80% ευθύνεται και για τα μικροατυχήματα που έχουν συμβεί.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα η διαχείριση των 11 οικοδομικών γερανών που χρησιμοποιηθήκαν για τις ανάγκες κατασκευής του έργου (τώρα είναι περίπου οι μισοί, ενώ θα προστεθούν και τρεις νέοι για την εγκατάσταση του ενεργειακού στεγάστρου, που γι? αυτό τον λόγο θα κινούνται σε ράγες).
Τοποθετήθηκε λοιπόν, ένα αυτόματο σύστημα προστασίας προκειμένου να εμποδίζει τους χειριστές των γερανών από κινήσεις που θα επέφεραν συγκρούσεις μεταξύ τους. Παρέμβαση που στην αρχή δεν έγινε αποδεκτή ούτε από τους εργολάβους, ούτε από τους χειριστές. Οι εργολάβοι γιατί δεν θέλανε να το τοποθετήσουνε και οι χειριστές γιατί υποστήριζαν το επιχείρημα ότι με το σύστημα αυτό «ούτε την μισή δουλειά δεν θα κάνουμε μέσα στην βάρδια μας» και «ξέρουμε εμείς, δεν το χρειαζόμαστε, έχουμε την εμπειρία να αποφεύγουμε τις συγκρούσεις…» Μετά από δέκα μέρες χρήσης των γερανών με το αυτόματο σύστημα προστασίας οι ίδιοι δήλωναν ευχαριστημένοι, μιας και ένιωθαν ασφάλεια, αυξάνοντας κατά πολύ και την παραγωγικότητα τους. Μια πολύ εργοταξιακά σημαντική εμπειρία αλλά και κάτι που τελικά πρόσθεσε αξία στο έργο.
Τέλος, σημαντική παράμετρος σ? ένα τόσο μεγάλο σε μέγεθος και έκταση έργο είναι και η κυκλοφοριακή μελέτη που αφορά τον χώρο του εργοταξίου και μόνο. Συγκεκριμένες πύλες για τον χώρο του εργοταξίου με έλεγχο ασφαλείας, άλλες για τα φορτηγά και άλλες για το προσωπικό.
Οχλήσεις
Ζητήματα σκόνης υπήρχαν έντονα την εποχή κυρίως κατασκευής του τεχνητού λόφου. Ο παλαιός Ιππόδρομος άλλωστε είχε καταλήξει μετά την καριέρα του ως Ολυμπιακό parking που εξυπηρετούσε το Τάε Κβο Ντο, το Βελοδρόμιο κ.α. να είναι χώρος εναπόθεσης οικοδομικών μπαζών σύμφωνα με τον Δήμο, ενώ στην πραγματικότητα είχε καταλήξει να είναι μια κλασσική χωματερή με σκουπίδια. Η κλασσική συνταγή λοιπόν, υπαγόρευε να αφαιρεθεί το χώμα αυτό και να μεταφερθεί εκεί καινούργιο. Παρόλα αυτά επιλέχθηκε η λύση του επιτόπιου καθαρισμού του εδάφους ως περιβαντολλογικά σωστότερη. Έτσι λοιπόν, δέκα μήνες πριν το ξεκίνημα του έργου -παράλληλα περίπου με την εγκατάσταση των αρχαιολόγων- με ένα πρόδρομο έργο με έναν μικρό εργολάβο, δεκάδες χιλιάδες κυβικά χώματος κοσκινίστηκαν με ειδικά κόσκινα. Εναποτέθηκαν σε λόφους, όπου στην συνέχεια με ειδικό υλικό από τον Καναδά οι λόφοι αυτοί ψεκάστηκαν, ωστέ να μην μεταφέρεται σκόνη από τον αέρα στην γύρω περιοχή.
Αναφορικά με το ζήτημα του θορύβου, αυτό αντιμετωπίστηκε στην πηγή του. Προδιαγραφές θορύβου για όλο τον χώρο του εργοταξίου με συνεχή έλεγχο σε όλη την περιοχή, ώστε να μην ξεφεύγει θόρυβος μεγαλύτερος των 72 dB.
Ενδεικτικό τέλος είναι πως περιβαντολλογικά το έργο αυτό κρίνεται ως υποδειγματικό κι από την μαρτυρία του κ. Επαμεινώνδα Τολέρη Προϊσταμένου της Ειδικής Υπηρεσίας Περιβάλλοντος (ΕΥΠΕ) κατά την ινκόγκνιτο επίσκεψη του στο εργοτάξιο.
Τρίτη φάση
Η επόμενη τμηματική προθεσμία είναι το ενεργειακό στέγαστρο και η μεθεπόμενη και τελική είναι η πλήρης αποπεράτωση του έργου.
Ενδιάμεσες εργασίες έχει την δυνατότητα ο εργολάβος, ανάλογα με την ροή τους να τις κανονίζει ο ίδιος, αρκεί να είναι μέσα στις τμηματικές προθεσμίες.
Στην τελική φάση ανήκουν το Κανάλι και η Εσπλανάδα μέχρι την θάλασσα. Κοντά στην θάλασσα επίσης θα κατασκευαστούν τότε και οι εγκαταστάσεις λήψης νερού για την τροφοδότηση του Καναλιού. Υπόγειο αντλιοστάσιο, ένα σύστημα φιλτραρίσματος και όλη την υποδοχή για τις σωληνώσεις.
Ο χώρος που καταλαμβάνει το κανάλι έχει ερευνηθεί από την αρχαιολογική υπηρεσία (οπότε και είναι αρχαιολογικά ελεύθερο) έχει σκαφτεί και στην συνέχεια έχει επιχωματωθεί για να κατασκευαστεί αργότερα στην τελική φάση. Αυτό κρίθηκε αναγκαίο προκειμένου ο χώρος να καταληφθεί από τα προκατασκευασμένα στοιχεία του ferrocement του στεγάστρου που κατασκευάζονται στον κλειστό χώρο που βρίσκεται δίπλα προς την πλευρά της Λ. Συγγρού.
Έχοντας ολοκληρώσει την κηπευτική διαμόρφωση του λόφου με την τοποθέτηση του κηπευτικού χώματος και την φύτευση των πρώτων 97 δέντρων (ελιών και χαρουπιών) στο τέλος Σεπτεμβρίου θα ξεκινήσει και η επόμενη κηπευτική περίοδος για να ολοκληρωθεί με μια ακόμη την ερχόμενη άνοιξη ώστε να ολοκληρωθεί η φύτευση 1.100 δέντρων και 3.000 θάμνων.
Μια μεγάλη κατασκευαστική πρόκληση κατά την τελική φάση -στην οποία και θα δοθεί το κύριο βάρος- είναι και η ολοκλήρωση του περιβλήματος. Όπου πάλι θα εφαρμοστεί τεχνολογία αιχμής με την τοποθέτηση ενός ενιαίου υαλοπετάσματος ύψους 27 μέτρων. Με υψηλές προδιαγραφές διαφάνειας, θα καλύπτει ολόκληρη την μεσημβρινή πλευρά του έργου που δεν είναι από μπετό. Έτσι με την ολοκλήρωση του, το κτίριο θα αποκτήσει την απαραίτητη στεγανότητα ώστε να προχωρήσουν και να ολοκληρωθούν όλες οι εσωτερικές εργασίες μέσα σε αυτό. Όπως η ολοκλήρωση των εργασιών για τα αρχιτεκτονικά στοιχεία, τις ψευδοροφές, τα δάπεδα, κλπ.
Εργασίες δηλαδή, μεγάλης έντασης που θα απασχολήσουν και τον μεγαλύτερο αριθμό εργοταξιακού δυναμικού που θα αγγίξει τα 1.500 άτομα προσωπικό, αφού τα απαραίτητα συνεργεία θα είναι πάρα πολλά προκειμένου το έργο να είναι μέσα στους χρόνους του.
Το τρίτο milestone του έργου κανονικά προβλέπεται για τις 28 Ιανουαρίου του 2015 και η αποπεράτωση του στις αρχές του 2016 με την μετεγκατάσταση των ιδρυμάτων να ολοκληρώνεται μετά από ένα οκτάμηνο.
Χρονοδιαγραμματικά και ποιοτικά η κοινοπραξία κατάφερε να είναι μέσα στην δεύτερη τμηματική προθεσμία. Αυτό σημαίνει ότι ο στόχος που υπάρχει στην σύμβαση επετεύχθη εντός των χρονικών και ποιοτικών προδιαγραφών.
Ζητούμενο και ευχή όλων είναι αυτό να συνεχιστεί και στην τρίτη φάση, όπου οι εργασίες κατασκευής του ενεργειακού στεγάστρου είναι πολύ απαιτητικές και σχετικά άγνωστες, με αποτέλεσμα το τι ρυθμός θα επιτευχθεί κατά την διάρκεια των εργασιών να είναι πρακτικά άγνωστος από τα πριν.
Συνολικά το έργο -έχοντας καλύψει μεγάλη απόσταση- ναι μεν βρίσκεται στα μισά του δρόμου σε σχέση με αυτόν που έχει να διανύσει μέχρι την ολοκλήρωση του, αλλά από την άλλη το μισό αυτό ήταν και το πιο εύκολο, μιας και οι πραγματικά δύσκολες κατασκευαστικές προκλήσεις είναι μπροστά.
Φιλοδοξία όσων εμπλέκονται με το έργο είναι να καταστεί το ΚΠΙΣΝ προορισμός για τον κόσμο. Γι? αυτό και πρέπει να δώσει την δυνατότητα στον κόσμο να το εσωτερικεύσει ως προς τις δυνατότητες που μπορεί αυτό να του παρέχει. Ώστε να καλύπτει με επιτυχία τις ποικίλες επιθυμίες και ανάγκες του. Ανάγκες για διασκέδαση, ανάγκες που του παρέχει η Εθνική Βιβλιοθήκη, καλλιτεχνικές ανάγκες που θα καλύπτει η Εθνική Λυρική Σκηνή και τα άλλα δρώμενα, μια βόλτα στο Πάρκο, η ανάγκη των παιδιών να παίξουν. Γι? αυτό και είναι σημαντικό να κερδηθεί η κρίσιμη μάζα ώστε να καταστήσει το ΚΠΙΣΝ κομμάτι της καθημερινότητας της. Είτε για την πρόσβαση στην θάλασσα, είτε για την βόλτα της στο πάρκο, είτε για τις καλλιτεχνικές εκδηλώσεις και το αναγνωστήριο, είτε και μόνο για την θέα, είτε ακόμη καλύτερα και για όλα αυτά μαζί.
