Τα αειφόρα κτίρια έχουν κάνει αισθητή την παρουσία τους τα τελευταία χρόνια στην Ελλάδα και αποτελούν τεράστια αναβάθμιση, διότι είναι ευρέως γνωστό ότι τα συμβατικά κτίρια επηρεάζουν με τις εκπομπές άνθρακα αρνητικά το περιβάλλον.
Του κ. Άκη Κεκρίδη*
Η αγορά των αειφόρων (πράσινων) κτιρίων αναπτύσσεται με σταθερούς ρυθμούς τα τελευταία χρόνια στην Ελλάδα. Παρότι ο ρυθμός ανάπτυξης δεν είναι τόσο υψηλός όπως σε άλλες χώρες της Ευρώπης, τα αειφόρα (και κατά συνέπεια τα πιστοποιημένα με βάση διεθνή πρότυπα) κτίρια αυξάνονται πλέον αρκετά γρηγορότερα.
Τα κύρια χαρακτηριστικά των αειφόρων κτιρίων στην Ελλάδα δεν διαφέρουν πολύ από αυτά των αντίστοιχων κτιρίων σε άλλες χώρες, αφού ο ορισμός και η φιλοσοφία τους είναι διεθνής.
Τα συγκεκριμένα κτίρια:
- Κάνουν χρήση υλικών που είναι φιλικά ως προς το περιβάλλον (π.χ. δεν έχουν υψηλές εκπομπές άνθρακα και διαθέτουν πιστοποιητικά περιβαλλοντικής απόδοσης).
- Έχουν καλή και συχνή πρόσβαση στα δημόσια μέσα μαζικής μεταφοράς, και με τον τρόπο αυτό συνεισφέρουν στη μειωμένη χρήση ΙΧ αυτοκινήτων και άρα στη μείωση των εκπομπών άνθρακα.
- Κάνουν σωστή χρήση του φυσικού φωτισμού, κάτι που βελτιώνει την υγεία και ευεξία των χρηστών και οδηγεί στη μείωση της χρήσης του τεχνητού φωτισμού (και κατά συνέπεια της κατανάλωσης ηλεκτρικού ρεύματος).
- Χρησιμοποιούν μοντέρνα και έξυπνα ηλεκτρομηχανολογικά συστήματα για θέρμανση και ψύξη, με στόχο την επίτευξη των καλύτερων δυνατών εσωτερικών συνθηκών στο κτίριο, καθώς και τη μείωση τόσο της κατανάλωσης ενέργειας όσο και των εκπομπών άνθρακα.
- Διαθέτουν σημαντικά στοιχεία φύτευσης που συνεισφέρουν στην οικολογική αξία του του οικοπέδου και της ευρύτερης περιοχής.
- Παρακολουθούν την κατανάλωση νερού και εφαρμόζουν μέτρα για την εξοικονόμησή του (π.χ. χρησιμοποιούν περιοριστές ροής στις βρύσες, ώστε να ελέγχουν τη ροή του νερού και να μειώσουν την κατανάλωση).
Εύκολη κατασκευή
Όπως έχει αποδειχτεί, η κατασκευή κτιρίου με αειφόρα χαρακτηριστικά δεν είναι δυσκολότερη από την κατασκευή ενός τυπικού κτιρίου που δεν έχει τέτοια στοιχεία. Ειδικά αν τα χαρακτηριστικά αυτά προβλεφθούν έγκαιρα (από την προκαταρκτική ακόμη μελέτη του κτιρίου) και εφόσον εμπλακούν στην μελέτη και στο σχεδιασμό του εν λόγω κτιρίου από τα αρχικά στάδια έμπειροι σύμβουλοι αειφορίας, τότε θα είναι ευκολότερο να ενταχθούν τα αειφόρα χαρακτηριστικά χωρίς πρόσθετο κόστος, και το τελικό προϊόν να μπορεί να λάβει αειφόρα (πράσινη) πιστοποίηση.
Είναι γεγονός ότι οι επαγγελματίες στο χώρο του δομημένου περιβάλλοντος στην Ελλάδα είναι υψηλού επιπέδου. Παρά ταύτα καλούνται να απαντήσουν στις προκλήσεις ενός ραγδαία μεταβαλλόμενου τοπίου βιώσιμης (αειφόρας) ανάπτυξης. Επίσης έχουν κάνει την εμφάνισή τους στην αγορά νέα κατασκευαστικά υλικά, τα οποία έχουν αειφόρα χαρακτηριστικά και συμμορφώνονται με τους ευρωπαϊκούς και εθνικούς κανονισμούς.
Κόστος – πιστοποιήσεις
Πολλή συζήτηση έχει γίνει σχετικά με το κόστος των αειφόρων κτιρίων. Όσον αφορά τις καινούριες κατασκευές, και με την προϋπόθεση ότι οι προδιαγραφές της μελέτης είναι αυτές ενός τυπικού κτιρίου, δεν θα είναι δύσκολο για ένα κτίριο να λάβει πιστοποίηση από παγκοσμίως αποδεκτά συστήματα αξιολόγησης και πιστοποίησης όπως είναι τα BREEAM, LEED και DGNB· και μάλιστα αυτό δεν συνεπάγεται επιπλέον κόστη (πέρα από αυτά που ήδη ισχύουν στην αγορά των κατασκευών).
Αυτό μπορεί να επιτευχθεί αν οι έμπειροι σύμβουλοι αειφορίας καθοδηγήσουν σωστά την ομάδα μελέτης.
Σε ό,τι αφορά τα υφιστάμενα κτίρια ή κτίρια που βρίσκονται σε διαδικασία ανακαίνισης, το κόστος μπορεί να διαφέρουν ανάλογα με την κατάσταση του κτιρίου. Ωστόσο, το κόστος για την απόκτηση πιστοποίησης από ένα από τα γνωστά διεθνή συστήματα (π.χ. BREEAM – Good ή LEED – Gold) δεν θα είναι μεγάλο σε σχέση με το συνολικό κόστος ανακαίνισης / βελτίωσης του κτιρίου, καθιστώντας τη συγκεκριμένη πιστοποίηση μια πολύ λογική επιλογή. Πρέπει να διευκρινιστεί όμως ότι αν ο στόχος είναι η πιστοποίηση του κτιρίου σε μεγαλύτερη κατηγορία (με βάση τη βαθμολογία), τότε ενδέχεται κάποια κόστη να αυξηθούν.
Παρά τη μεγάλη οικονομική κρίση αλλά και την πανδημία Covid-19, η βιομηχανία των κατασκευών προχωρά με γρήγορους ρυθμούς. Οι εταιρείες ανάπτυξης και εκμετάλλευσης ακινήτων σταδιακά αντιλαμβάνονται ότι τα κτίρια συμμετέχουν σε μεγάλο ποσοστό στις εκπομπές άνθρακα, και για το λόγο αυτό πρέπει να έχουν αειφόρα χαρακτηριστικά. Ως αποτέλεσμα, οι πιστοποιήσεις αειφορίας κτιρίων στην Ελλάδα με χρήση διεθνώς αναγνωρισμένων προτύπων όπως το BREEAM (Μ. Βρετανία) και το LEED (ΗΠΑ) αυξάνονται.
Κατανομή
Σχετικά με την κατανομή των πιστοποιήσεων στην Ελλάδα, είναι σαφές ότι η μερίδα του λέοντος βρίσκεται στην Αττική, κι αυτό συμβαίνει για διάφορους λόγους.
Πρώτος λόγος είναι το γεγονός ότι οι μεγάλες εταιρείες ανάπτυξης ακινήτων, καθώς και οι μεγάλοι ιδιοκτήτες ακινήτων, έχουν έδρα τους την Αττική. Κατά συνέπεια, ο αριθμός των κτιρίων υπό πιστοποίηση είναι μεγαλύτερος.
Δεύτερος λόγος είναι ότι οι περισσότεροι ξένοι επενδυτές έχουν ως βασικό επενδυτικό στόχο την Αττική (ή την ευρύτερη περιοχή της Αθήνας), ιδιαίτερα για κτίρια γραφείων που είναι και ο πιο συχνός τύπος ακινήτου υπό πιστοποίηση.
Στα παραπάνω μπορούμε να προσθέσουμε και ότι στην υπόλοιπη Ελλάδα οι πιστοποιήσεις αειφορίας δεν είναι μέσα στις βασικές προτεραιότητες των ιδιοκτητών ακινήτων, καθώς αυτοί επικεντρώνονται σε κλασικές κατασκευές κτιρίων (πολυκατοικίες ή κλασικά κτίρια γραφείων).
Παρά ταύτα, η εικόνα αυτή, με τον μεγαλύτερο αριθμό πιστοποιήσεων να αφορά την Αττική, μπορεί να αλλάξει. Και σε αυτό μπορεί να συμβάλει η ταχεία διάδοση της γνώσης για τα αειφόρα κτίρια.
*Ο κ. Άκης Κεκρίδης είναι M.Eng, MBA και εκτελεστικός διευθυντής του Συμβουλίου Αειφόρων Κτιρίων Ελλάδας «SBC Greece».
