Το εμβληματικό έργο του μετρό της Θεσσαλονίκης βρίσκεται στην τελική ευθεία, και –σύμφωνα με τις εκτιμήσεις των αρμοδίων– αναμένεται να παραδοθεί στους πολίτες στις αρχές του ερχόμενου έτους.
Το μετρό της Θεσσαλονίκης αποτελεί το μεγαλύτερο συγκοινωνιακό και αναπτυξιακό έργο στη βόρεια Ελλάδα. Η κατασκευή του ενσωματώνει τις πλέον σύγχρονες τεχνολογίες και τις πιο απαιτητικές προδιαγραφές ποιότητας και λειτουργικότητας, με αποτέλεσμα να είναι το πιο σύγχρονο μετρό στην Ευρώπη.
Εκτιμάται πως με την ολοκλήρωση της βασικής γραμμής έργου και της επέκτασης προς Καλαμαριά θα εξυπηρετούνται καθημερινά 313.000 επιβάτες. Αυτό θα έχει ως αποτέλεσμα να κυκλοφορούν σε καθημερινή βάση περίπου 57.000 λιγότερα οχήματα ιδιωτικής χρήσης, με αντίστοιχη μείωση των ρύπων CO2 κατά 212 κ.μ. ημερησίως.
ΒΑΣΙΚΗ ΓΡΑΜΜΗ
Η βασική γραμμή του μετρό της Θεσσαλονίκης ξεκινάει από το νέο σιδηροδρομικό σταθμό και φτάνει έως το σταθμό της Νέας Ελβετίας, έχει μήκος 9,6 χλμ. και διαθέτει:
– 13 σύγχρονους σταθμούς με απόσταση μεταξύ τους 500-600 μέτρα. Οι συγκεκριμένοι σταθμοί είναι με τη σειρά οι εξής: «Νέος Σιδηροδρομικός Σταθμός», «Δημοκρατίας», «Βενιζέλου», «Αγία Σοφία», «Σιντριβάνι/Έκθεση», «Πανεπιστήμιο», «Παπάφη», «Ευκλείδη», «Φλέμιγκ», «Αναλήψεως», «25ης Μαρτίου», «Βούλγαρη», «Νέα Ελβετία».
– Κεντρική αποβάθρα μήκους 60 μέτρων.
– Δύο ανεξάρτητες σήραγγες μονής τροχιάς.
– Συστήματα αυτόματων θυρών επί των αποβαθρών κάθε σταθμού, για καλύτερη εξυπηρέτηση και μέγιστη ασφάλεια του επιβατικού κοινού.
– 18 αυτόματους συρμούς τελευταίας τεχνολογίας, πλήρως κλιματιζόμενους, οι οποίοι θα κινούνται χωρίς οδηγό και θα είναι χωρητικότητας 450 ατόμων.
– Αμαξοστάσιο έκτασης 50.000 τ.μ. και Κέντρο Ελέγχου Λειτουργίας (ΚΕΛ) στην περιοχή της Πυλαίας.
ΕΠΕΚΤΑΣΗ ΠΡΟΣ ΚΑΛΑΜΑΡΙΑ
Η επέκταση της γραμμής του μετρό της Θεσσαλονίκης προς την Καλαμαριά έχει μήκος 4,77 χλμ. και περιλαμβάνει 5 σταθμούς, οι οποίοι είναι οι εξής: «Νομαρχία», «Καλαμαριά», «Αρετσού», «Νέα Κρήνη», «Μίκρα».
Όπως και η βασική γραμμή, έτσι και η επέκτασή της θα διαθέτει δύο ανεξάρτητες σήραγγες μονής τροχιάς και συστήματα αυτόματων θυρών επί των αποβάθρων κάθε σταθμού.
ΑΥΤΟΜΑΤΗ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑ
Η κυκλοφορία των συρμών στο μετρό Θεσσαλονίκης θα είναι πλήρως αυτοματοποιημένη και απόλυτα ασφαλής, με ακριβή τήρηση των δρομολογίων. Συγκεκριμένα, το μετρό Θεσσαλονίκης διαθέτει σύστημα λειτουργίας αμαξοστοιχίας χωρίς επιτήρηση (Unattended Train Operation – UTO), με βαθμό αυτοματοποίησης (Grade of Automation [GoA]) 4, κάτι που σημαίνει αυτοματοποίηση σε τέσσερα σημεία, που είναι τα εξής:
- Θέση σε κίνηση του συρμού
- Τροχοπέδηση του συρμού
- Κλείσιμο πόρτας
- Λειτουργία σε περίπτωση διακοπής.
Προκειμένου να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις του GoA-4, το μετρό της Θεσσαλονίκης χρησιμοποιεί τεχνολογία CBTC (Communication Based Train Control: Έλεγχος αμαξοστοιχίας με βάση την επικοινωνία), η οποία βασίζεται στο συνεχή έλεγχο των παραμέτρων κίνησης του κάθε συρμού(θέσης και ταχύτητας), σε σύνδεση μέσω Wi-Fi με το κέντρο ελέγχου λειτουργίας.
Πέρα από τα συστήματα που σχετίζονται με τη λειτουργία του τρένου, ιδιαίτερη προσοχή έχει δοθεί και στα συστήματα που εξυπηρετούν τους σταθμούς και τις σήραγγες και που αναλύονται παρακάτω.
ΠΑΡΟΧΗ ΡΕΥΜΑΤΟΣ
Το δίκτυο του μετρό της Θεσσαλονίκης τροφοδοτείται από τον Διαχειριστή του Ελληνικού Δικτύου Διανομής Ηλεκτρικής Ενέργειας (ΔΕΔΔΗΕ), με ρεύμα μέσης τάσης 20.000V που διανέμεται στους σταθμούς και στη συνέχεια μετασχηματίζεται σε χαμηλή τάση 400/240V η οποία ηλεκτροδοτεί όλο τον εξοπλισμό των σταθμών.
Συγκεκριμένα, η παροχή του ΔΕΔΔΗΕ φτάνει σε τρία σημεία μέσης τάσης και στη συνέχεια διανέμεται σε 17 υποσταθμούς ισχύος από τις αντίστοιχες κυψέλες μέσης τάσης σε κάθε σταθμό και στο αμαξοστάσιο.
Οι 17 υποσταθμοί έχουν εγκατεστημένους συνολικά 22 μετασχηματιστές 20ΚV/400V ξηρού τύπου για την περαιτέρω διανομή ισχύος. Σε όλο το έργο του μετρό υπάρχουν συνολικά 246 ηλεκτρικοί πίνακες κίνησης και φωτισμού, που τροφοδοτούν με ρεύμα όλο τον εγκατεστημένο εξοπλισμό.
Πρέπει να σημειωθεί ότι ο αριθμός και η ισχύς των μετασχηματιστών εξασφαλίζουν στο σύστημα 100% εφεδρική υπερεπάρκεια, κάτι που σημαίνει πρακτικά ότι αν τεθούν εκτός λειτουργίας ακόμη και οι μισοί μετασχηματιστές, το μετρό θα συνεχίσει να λειτουργεί χωρίς κανένα απολύτως πρόβλημα.
Σχεδιάγραμμα που απεικονίζει τους σταθμούς του μετρό της Θεσσαλονίκης.
ΑΕΡΙΣΜΟΣ ΣΗΡΑΓΓΩΝ
Ιδιαίτερα σημαντικός για την προστασία τόσο των επιβατών όσο και των εργαζομένων είναι ο αερισμός των σηράγγων.
Το όλο σύστημα περιλαμβάνει 52 αξονικούς ανεμιστήρες μεγάλης ισχύος και 20 ανεμιστήρες τύπου Jet fans, οι οποίοι απάγουν τον καπνό βάσει 114 προκαθορισμένων σεναρίων σε περίπτωση φωτιάς για κάθε περιοχή του μετρό, εξασφαλίζοντας την ασφαλή διαφυγή επιβατών και εργαζομένων.
ΠΥΡΟΠΡΟΣΤΑΣΙΑ
Η «Ελληνικό Μετρό Α.Ε.», στην προσπάθεια της να εξαλείψει τον κίνδυνο από πυρκαγιά στις εγκαταστάσεις της, έχει εγκαταστήσει ένα φιλικό προς το περιβάλλον σύστημα αυτόματης κατάσβεσης σε επιλεγμένους χώρους, το οποίο ενεργοποιείται από το δίκτυο πυρανίχνευσης σε περίπτωση ανίχνευσης καπνού, κατασβήνοντας οποιαδήποτε εστία φωτιάς χωρίς να κινδυνέψει τυχόν εισερχόμενο άτομο στο χώρο.
Το συγκεκριμένο σύστημα, σε συνδυασμό με το εκτεταμένο δίκτυο πυρόσβεσης με νερό σε σταθμούς και σήραγγες, καθώς και με την αποκλειστική χρήση πυράντοχων υλικών (καλωδίων, δομικών στοιχείων κτλ.), εξασφαλίζει στο μέγιστο βαθμό την ασφάλεια ανθρώπων και εξοπλισμού.
ΚΛΙΜΑΤΙΣΜΟΣ
Επιπλέον, για την εξασφάλιση κατάλληλων συνθηκών για τη λειτουργία του ευαίσθητου ηλεκτρονικού εξοπλισμού, έχει εγκατασταθεί σε επιλεγμένους χώρους ειδικό σύστημα αερισμού-κλιματισμού.
ΑΠΟΜΑΚΡΥΣΜΕΝΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ
Προκειμένου να επιτυγχάνεται η απομακρυσμένη λειτουργία όλου του εξοπλισμού, έχει εγκατασταθεί ένα προηγμένο τεχνολογικά «Σύστημα Αυτοματισμού και Ελέγχου Κτιρίου» (Building Automation and Control System [BACS]), που έχει τη δυνατότητα να λαμβάνει πληροφορίες αλλά και να ελέγχει όλο τον εγκατεστημένο εξοπλισμό και τα συστήματα ισχύος, αερισμού σηράγγων, κλιματισμού, ανελκυστήρων, κυλιόμενων κλιμάκων, φωτισμού, αντλιοστασίων, πυρανίχνευσης κτλ.
Το σύστημα αυτό διαθέτει διπλή εφεδρεία και έχει δυνατότητα τόσο για κεντρικό χειρισμό όσο και για τοπικό χειρισμού σε κάθε σταθμό. Με αυτό τον τρόπο διασφαλίζεται η συνεχής παρακολούθηση σε πραγματικό χρόνο (real time) όλων των παραμέτρων λειτουργίας των παραπάνω υποσυστημάτων.
ΣΥΣΤΗΜΑ ΑΝΤΛΗΣΗΣ
Όπως είναι φυσικό, ένα υπόγειο δίκτυο μετρό κινδυνεύει από πλημμύρες. Προκειμένου να προληφθεί και να αντιμετωπιστεί ο κίνδυνος αυτός, έχουν τοποθετηθεί δίδυμες αντλίες σε κατάλληλα επιλεγμένα χαμηλά σημεία συλλογής των όμβριων υδάτων. Η μελέτη για το σχεδιασμό του συγκεκριμένου συστήματος έλαβε υπόψη στατιστικά στοιχεία 200 ετών, ώστε να καταστεί δυνατή η αντιμετώπιση των συνεπειών οποιασδήποτε τυχόν καταιγίδας.
