Εργοτάξιο – Η Πελοπόνησος λόγω του δύσκολου εδαφικού της αναγλύφου είχε μείνει πίσω στην απόκτηση αγωγού φυσικού αερίου. Αποκτά λοιπόν, ένα έργο υποδομής αναπτυξιακού χαρακτήρα, που θα βοηθήσει στο να καταστεί μελλοντικά η Ελλάδα ενεργειακός κόμβος.
Κείμενο: Πάνος Κατσαχνιάς
Φωτογραφίες: Πάνος Κατσαχνιάς
Ο Όμιλος J & P ΑΒΑΞ Α.Ε. στο πλάισιο της υλοποίησης της Εθνικής Ενεργειακής Πολιτικής του ΥΠΕΚΑ για το Φυσικό Αέριο, κατασκευάζει για λογαριασμό του Δ.Ε.Σ.Φ.Α. τον χαλύβδινο αγωγό που θα συνδέσει την Πελοπόννησο με Εθνικό Σύστημα Μεταφοράς Φυσικού Αερίου. Τον αγωγό δηλαδή που διασχίζει όλη την χώρα ξεκινώντας από τον βορρά.
Αντικείμενο του έργου είναι η επέκταση του αγωγού μεταφοράς φυσικού αερίου υψηλής πίεσης από τους Αγίους Θεοδώρους του Νομού Κορινθίας μέχρι το Νομό Αρκαδίας. Σκοπός του έργου είναι η τροφοδοσία με φυσικό αέριο της νέας μονάδας ηλεκτροπαραγωγής της Δ.Ε.Η. στην περιοχή της Μεγαλόπολης.
Το έργο περιλαμβάνει την κατασκευή χαλύβδινου αγωγού 30” ξεκινώντας από τους Αγίους Θεοδώρους του Νομού Κορινθίας, διασχίζοντας υποθαλλάσια τον Ισθμό της Κορίνθου με τη μέθοδο της Διάτρησης Οριζόντιας Κατεύθυνσης -Horizontal Directional Drilling- (H.D.D.) και σε βάθος 15 μέτρα από τον πυθμένα.
Το συμβατικό συνολικό μήκος του χαλύβδινου αγωγού είναι 159 χλμ. και αποτελείται από αγωγό 30” συνόλου 15 χλμ. και από αγωγό 24” συνόλου 144 χλμ. Το δίκτυο του χαλύβδινου αγωγού των 30” θα κατασκευαστεί έως την περιοχή των Εξαμιλίων και έπειτα θα συνεχίζει με αγωγό 24” έως το νέο εργοστάσιο της Δ.Ε.Η. στις εγκαταστάσεις της στη Μεγαλόπολη.
Κατά μήκος της όδευσής του έχουν προβλεφθεί και θα κατασκευασθούν βαλβιδοστάσια από τα οποία θα τροφοδοτηθούν μελλοντικά οι πόλεις της Κορίνθου, του ʼργους, του Ναυπλίου, της Τρίπολης, της Μεγαλόπολης καθώς και οι βιομηχανικές περιοχές τους. Το συνολικό μήκος του χαλύβδινου αγωγού είναι 159 χλμ που αποτελείται από αγωγό 30” μήκους 15,560 χλμ και αγωγό 24” μήκους 143,440 χλμ. υψηλής πίεσης, ακριβώς για μπορεί στο μέλλον μέσω των βαλβιδοστασίων που θα κατασκευαστούν να επεκταθεί σε ολόκληρη την Πελοπόνησο, με πρόβλεψη για μελλοντική τροφοδοσία των περιοχών της Πάτρας, της Καλαμάτας και της Σπάρτης.
Το έργο λοιπόν, ξεκινά από τους Αγίους Θεοδώρους της Κορίνθου με αγωγό 30” που κινείται δυτικά μέχρι τον ισθμό, κοντά στα Ίσθμια περνάει στην Πελοπόνησσο υποθαλάσσια από την διώρηγα, συνεχίζει ανατολικά παραπλεύρως της εθνικής οδού, κατεβαίνει στα Εξαμίλια, όπου και υπάρχει βαλβιδοστάσιο μετά το οποίο αλλάζει η διατομή του αγωγού σε 24”.
Συνεχίζει νότια, αλλάζει για λίγο κατεύθηνση προς τα ανατολικά μπαίνοντας στον νομό Αργολίδας, περνώντας ανατολικά της πόλης του ʼργους. Κατεβαίνει νότια από το βουνό Κολοσούρτη, βγαίνει στον κάμπο του Αχλαδόκαμπου και μπαίνοντας στον νομό Αρκαδίας περνάμε το βουνό Παρθένι, κινούμαστε πάλι ανατολικά περνώντας νοτιοδυτικά από την πόλη της Τρίπολης, περνάμε τους ορεινούς όγκους του Καλογερικού και παραπλεύρως της νέας εθνικής οδού, φτάνουμε στο βουνό Ραψομάτι, κατεβαίνουμε πλέον στο κάμπο της Μεγαλόπολης, διασχίζοντας την νέα εθνική οδό και μπαίνουμε στις ιδιοκτησίες της ΔΕΗ -τα ορυχεία της- κινούμαστε πλέον δυτικά και φτάνουμε στην νέα μονάδα.
Μέχρι στιγμής το έργο προχωράει με γοργούς ρυθμούς από τον Ιούλιο του 2012 που ξεκίνησε. Ο πρώτος καταβιβασμός έγινε το πρώτο δεκαήμερο του Οκτωβρίου, ενώ έχουν ήδη κατασκευαστεί 20 χλμ αγωγού και 61 χλμ ζώνης εργασίας από την Μεγαλόπολη δηλαδή, έως και τα νότια όρια του νομού Αργολίδας τον Αχλαδόκαμπο. Στην περιοχή της Μαρμαριάς πριν το Ραψομάτι έχει στρωθεί ο αγωγός. Μέσα σε πέντε μήνες έχουν στρωθεί 20 χλμ.Έχει γίνει τοποθέτηση αγωγού μήκους 33χλμ, ώστε να γίνουν οι συγκολήσεις και οι ραδιογραφίες και διασπορά σε επιπλέον 45 χλμ.
Ο κ. Γιώργος Μανής, Πολιτικός Μηχανικός (ΜSc) και Εργοταξιάρχης του Έργου, δήλωσε κατά την διάρκεια της συζήτησης που είχαμε μαζί του στο εργοτάξιο ότι: «Σκοπός μας είναι να πιάσουμε τους συμβατικούς χρόνους αποπεράτωσης του έργου, που είναι οι 16 μήνες, παρόλο που αυτοί θα αλλάξουνε εξαιτίας καθυστερήσεων που δεν οφείλονται σε εμάς».
Το συγκεκριμένο έργο αντιμετωπίζει δυό σημαντικές προκλήσεις. Η πρώτη είναι η υποθαλάσια διέλευση του αγωγού από τον Ισθμό της Κορίνθου. Μια τεχνολογική όσο και κατασκευαστική πρόκληση. Ένα μεγάλο έργο από μόνο του δηλαδή. Γι΄αυτό και το υποθαλάσσιο κομμάτι του αγωγού στον Ισθμό της Κορίνθου θα γίνει με την συνεργασία ξένης τεχνικής εταιρείας που θα δουλέψει για το έργο, λόγω μη ύπαρξης ανάλογων τέτοιων έργων στην Ελλάδα. Κυρίως Ολλανδικές και Γερμανικές εταιρίες κάνουν τέτοια περάσματα λόγω του ότι έχουν πολλά κανάλια και είναι τέτοιο το υπέδαφος των χωρών τους.
Η δεύτερη είναι το στενό χρονοδιάγραμμα σε σχέση με την όδευση στο δύσκολο ανάγλυφο του εδάφους από το οποίο διέρχεται ο αγωγός. Ορεινός όγκος κατά κύριο λόγο, μεγάλα φαράγγια, μεγάλες κλίσεις, μεγάλη και η δυσκολία κατασκευής. Σ΄αυτά προσθέτουμε και τις αντικειμενικές δυσκολίες λόγο καιρού στο οροπέδιο στην περιοχής της Αρκαδίας, όπως πλημμυρικά φαινόμενα λόγω των ισχυρών βροχοπτώσεων. Πράγμα που αποτρέπει τα σκαψίματα για ευνόητους λόγους.
Η Αρκαδία έχει ένα μεικτό τεραίν κι όταν ένα εργοτάξιο στήνεται, χρειάζεται κάτι τέτοιο, ώστε να διαπιστωθούν έγκαιρα όλες τις «παιδικές ασθένειες» του έργου. Βοηθάει λοιπόν, στο να εντοπίστούν οι ελλείψεις καθώς και οι ανάγκες που δημιουργούνται σε μηχανήματα και εξοπλισμό ώστε να γίνουν έγκαιρα όλες εκείνες οι διορθωτικές κινήσεις που είναι απαραίτητες για την απρόσκοπτη συνέχεια του έργου.
Τα εργοτάξια στήνονται σε διάφορα σημεία ταυτόχρονα (Start to Start) όπου αρχίζουν και εργάζονται τα διάφορα συνεργεία. Έχουμε λοιπόν, στην περιοχή της Μαρμαριάς, στην περιοχή της Αρκαδίας σε δύο μέτωπα, στην περιοχή του Αχλαδόκαμπου δύο μέτωπα, ενώ ανοίγεται και ζώνη εργασίας με κατεύθηνση το ʼργος. Πρόσφατα ξεκίνησε κι άλλο συνεργείο στην περιοχή Φίκτη του ʼργους.
Τοπογραφικό συνεργείο χαράζει τον άξονα του αγωγού όπου σε πυκνές διατομές δηλώνει τα βάθη.
Κατασκευάζεται μια «ζώνη εργασίας» σύμφωνα με τον βασικό σχεδιασμό του κυρίου του έργου, η οποία κυμαίνεται από τα 16 έως τα 20 μέτρα πλάτος, το λεγόμενο row, όπου εκεί είναι ο χώρος εργασίας μέσα στον οποίο θα εγκατασταθεί και ο αγωγός.
Αφού διανηχθεί αυτή η ζώνη εργασίας, ερχόμαστε μετά με τα τοπογραφικά συνεργεία, προκειμένου να χαραχθούν τα ακριβή σημεία της πορείας του αγωγού. Ακολουθεί η λεγόμενη διασπορά των σωλήνων. Τοποθετούμε στην σειρά τους σωλήνες των 17 μέτρων πάνω σε ειδικές βάσεις. Στην συνέχεια αυτοί συγκολούνται με εγκεκριμένες μεθόδους και πιστοποιημένους συγκολητές, κατά μήκος της όδευσης. Στην συνέχεια οι συγκολήσεις αυτές ελέγχονται με μη καταστροφικές μεθόδους δηλαδή στο συγκεκριμένο έργο με ραδιογραφία η υπέρηχους (αυτή την στιγμή χρησιμοποιούμε ραδιογραφία) και αφού βεβαιωθούμε πλήρως, ακολουθεί η μόνωση των σημείων αυτών.
Αφού μονωθεί ο αγωγός ελέγχεται για τυχόν χτυπήματα η ατέλειες στην μόνωση και στην συνέχεια τα χωματουργικά συνεργεία σκάβουν την τάφρο του αγωγού πάντα σύμφωνα με την μελέτη. Στην συνέχεια ξανα-τοπογραφείται ο αγωγός πριν επιχωθεί.
Το συμβατικό βάθος της εγκατάστασης του αγωγού είναι 1,70 μέτρα όταν είναι χώμα και 1,90 όταν είναι βράχος. Το πλάτος του είναι γύρο στο ένα μέτρο για τον 24άρη και 1,15 για τον 30άρη. Στο χώμα πατάει κατευθείαν στον πυθμένα, ενώ όταν είναι βράχος δημιουργούμε το κατάλληλο κατάστρωμα με διάφορα ψιλά αδρανή υλικά, ώστε να μην τραυματιστεί. Αφού εγκαταστήσουμε τον αγωγό, τοποθετούμε ταυτόχρονα και ένα ζεύγος σωλήνων από πολυαιθυλένιο υψηλής πυκνότητας (HDPE) διαμέτρου f40, απ΄όπου θα περάσουν οπτικές ίνες. Στην συνέχεια επιχώνεται ο χάνδακας, αποκαθίστατε η «ζώνη εργασίας» και παραδίδετε η γη στους ιδιοκτήτες. Δηλαδή για το έργο αυτό δεν πραγματοποιούνται απαλλοτριώσεις, μιας και γίνεται μόνο χρήση της, πράγμα που σίγουρα συμβάλει στους χρόνους περάτωσης.
Η χρήση εκρηκτικών δεν απαγορεύεται. Από την άλλη βέβαια το έργο δεν έχει το μέγεθος μιας οδοποιϊας ώστε να είναι και απαραίτητα. Υπάρχουν περιοχές στις οποίες θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν εκρηκτικά για την διάνοιξη της τάφρου, αλλά αποφεύγεται ώστε να μην προκληθούν ζημιές σε αρχαιολογικούς χώρους η ευρήματα. Το έργο παρακολουθείται και από την Αρχαιολογική Υπηρεσία.
Ο αγωγός φυσικού αερίου κατασκευάζεται κάτω από πολύ αυστηρές προδιαγραφές σε όλα τα επίπεδα εργασιών. Τόσο σε διοικητικό, όσο και σε κατασκευαστικό επίπεδο. Επιβλέπεται από ανεξάρτητη αρχή (TPI), επιβλέπεται από την εταιρεία «Ασπροφός» που πραγματοποιεί την επίβλεψη, από μηχανικούς του κυρίου του έργου, την ΔΕΣΦΑ δηλαδή, και επιβλέπεται από εποπτικές αρχές. Αυστηρό είναι σύστημα ποιότητας που ισχύει για το σύνολο του έργου με κωδικούς σε κάθε σωλήνα που έρχεται, καθώς και περιβαντολογικούς όρους πολύ αυστηρούς.
Ο Όμιλος J & P ΑΒΑΞ Α.Ε. έχει πολύ μεγάλη εμπειρία στα συγκεκριμένα έργα αφού συνεργάζεται με την ΔΕΣΦΑ για τουλάχιστον 10 χρόνια, ενώ συμμετέχει και σε αντίστοιχα έργα στην Αφρική. Έχοντας στο ενεργητικό του την συντήρηση του αγωγού μεταφοράς σε όλο το μήκος της χώρας, έχει πραγματοποιήσει πολλές ειδικές εργασίες, όπως για παράδειγμα την «εν θερμώ» διάτρηση του αγωγού για κατασκευή νέας διακλάδωσης.
Πέρα από την χρήση του ιδιόκτητου στόλου μηχανημάτων βαρέους τύπου για την εκτέλεση των χωματουργικών εργασιών διανοιξης της «ζώνης εργασίας» (row), της εκσκαφής του χάνδακος, της εγκατάστασης του αγωγού, καθώς και της επίχωσης του και της τελικής αποκατάστασης της περιοχής, για το συγκεκριμένο έργο προέβει επιπλέον:
1. Στην χρήση ειδικών μηχανημάτων Pipe Layers της εταιρείας Volvo, αντί των συμβατικών Side Booms, τα οποία έχουν την δυνατότητα ασφαλούς ανύψωσης μεγάλων βαρών, ελέγχου του ανυψώμενου βάρους κατά την καταβίβαση, καθώς και περιστροφή 360 μοιρών.
2. Την προμήθεια και χρήση ειδικού μηχανήματος κάμψης του χαλύβδινου σωλήνα για την κατασκευή των απαραίτητων καμπυλών του έργου (Field Bends). Το μηχάνημα του κουρμπαδόρου το οποίο μπορεί να πάρει τις σωλήνες των 24 και 30 ιντσών και να τις καμπυλώσει έτσι όπως απαιτείται από την μελέτη του έργου (μία γωνία στο κέντρο κάθε σωλήνα, εγκάρσια η οριζόντια έως 24 μοίρες), προσφέροντας έτσι ένα συνεχόμενο αγωγό με λιγότερα εξαρτήματα, πράγμα που συμβάλει στην ομαλή λειτουργία του δικτύου αργότερα.
3. Την προμήθεια και χρήση ειδικών προσαρτόμενων προσθηκών ανύψωσης των σωλήνων (L=17.5μ , βάρους 2,5 τόννων έκαστης), με την μέθοδο κενού αέρα (Vacuum Lifters), αντί του συμβατικού τρόπου ανύψωσης με συρματόσχοινα και γερανό. Τα Vacuum Lifter που προσαρμόζονται σε ερπυστριοφόρες τσάπες, συμβάλοντας επίσης στην ταχύτητα εκτέλεσης του έργου μιας και εξοικονομούν χρόνο από το δέσιμο και λύσιμο των δεστρών για τους σωλήνες, αποτελώντας ακόμα ένα πρωτοποριακό στοιχείο του έργου.
4. Την προμήθεια και χρήση ειδικού μηχανήματος μεταφοράς σωλήνα (Pipe Carrier), για όλες τις κλισεις και μορφολογίας εδάφη. Μπουλτόζες με δαγκάνες που μπορούν να μεταφέρουν σε μεγάλες κλίσεις έως και τέσσερις σωλήνες στον χώρο τοποθέτησής τους.
5. Την προμήθεια και χρήση ειδικών εξαρτημάτων κρατήματος για καταβιβασμό ενιαίων μεγάλων τμημάτων αγωγού (μέχρι και 1.100 μέτρα μονομιάς), τα οποία προσαρμόζονται στα Pipe Layers, μειώνοντας σημαντικά τον συνολικό χρόνο καταβιβασμού (Pipe Chandlers/Rollers).
6. Tην προμήθεια και χρήση ειδικών μηχανικών σφηκτίρων προσαρμογής των σωλήνων προς συγκόλληση (Internal Mechanical Clumps).
